ارسال بسته پستی، چه برای افراد عادی و چه برای فروشگاه‌ها و شرکت‌ها، یکی از مهم‌ترین خدمات ارتباطی و لجستیکی در دنیای امروز است. از پیگیری بسته‌ها تا انتخاب سرویس مناسب و اطلاع از تعرفه‌ها، این فرآیند جنبه‌های متعددی دارد. با رشد فروشگاه‌های اینترنتی، افزایش تعاملات بین‌شهری و بین‌المللی، اهمیت استفاده صحیح و بهینه از خدمات پستی دوچندان شده است. در این راهنما به‌صورت کامل، ساختاریافته و کاربردی به تمام مراحل و نکات مرتبط می‌پردازیم تا تجربه‌ای سریع، ایمن و مقرون‌به‌صرفه در اختیار کاربران قرار گیرد.
بخش اول: ارسال بسته پستی برای افراد (مردم عادی)
مراحل کلی ارسال بسته توسط افراد
۱. آماده‌سازی اولیه
بسته باید از نظر محتوا، سلامت، وزن و مجاز بودن اقلام بررسی شود. برخی اقلام مانند مواد خورنده، اسناد دولتی، پول نقد، مواد محترقه، داروهای خاص یا مایعات، ممنوع یا نیازمند مجوز هستند. اطلاع از لیست اقلام مجاز و غیرمجاز کمک می‌کند تا بسته با کمترین ریسک ارسال شود و در گمرک یا دفاتر منطقه‌ای متوقف نشود.
۲. بسته‌بندی صحیح
بسته‌بندی مناسب اولین خط دفاع در برابر آسیب‌های فیزیکی در حین حمل‌ونقل است. برای جلوگیری از ضربه، شکستگی، فشار یا نفوذ رطوبت، باید از کارتن چندلایه، پلاستیک حباب‌دار، فوم، چسب مرغوب و پوشش ضدآب استفاده شود. توصیه می‌شود اقلام شکستنی مانند شیشه، لوازم الکترونیکی یا سوغاتی‌های حساس، در جعبه‌ای با سایز مناسب قرار داده شده و فضای خالی با ضربه‌گیر پر شود. برای آشنایی بیشتر، این راهنمای جامع بسته‌بندی پستی را ببینید.
۳. مراجعه به دفتر پستی یا درخواست جمع‌آوری
پس از آماده‌سازی، می‌توان بسته را به نزدیک‌ترین دفتر پست تحویل داد یا از سرویس پیکاپ پستی درب منزل مانند خدمات سپرتا یا اپلیکیشن‌های پستی بهره‌برد. این سرویس به‌ویژه برای افراد پرمشغله یا کسانی که دسترسی سخت‌تری به دفاتر پست دارند، بسیار کارآمد است. برای اطلاعات بیشتر در مورد این خدمت صفحه پیکاپ پستی چیست و چگونه درخواست ثبت کنیم؟ را بخوانید.
انتخاب نوع پست مناسب
پست پیشتاز
سریع‌ترین و مطمئن‌ترین روش پستی برای ارسال بسته‌هایی است که اهمیت زمانی دارند. دارای پیگیری دقیق و بیمه بالاتر بوده و برای شهرهای بزرگ معمولاً در ۲۴ تا ۷۲ ساعت تحویل می‌شود.
پست سفارشی
سرویس اقتصادی‌تر با سرعت کمتر. برای بسته‌هایی با اهمیت زمانی پایین‌تر یا کم‌ارزش‌تر مانند کتاب، لباس یا اسناد عمومی مناسب است. برای انتخاب بهتر، حتماً پست پیشتاز یا سفارشی، کدام یک بهتر است؟ را مطالعه کنید.
پست ویژه
مخصوص بسته‌های خاص یا حساس با اولویت بالا. معمولاً برای مدارک مهم، اوراق بهادار یا مرسولات فوری با محدودیت زمانی شدید استفاده می‌شود.
تعرفه و زمان تحویل بسته‌ها
تعرفه بر اساس وزن و مقصد
هزینه ارسال بسته به وزن (تا سقف‌های مشخص مثلاً ۲، ۵، ۱۰ کیلوگرم)، مقصد (شهر، استان، خارج از کشور)، ابعاد، نوع بسته‌بندی و سرویس انتخابی بستگی دارد. برای مشاهده نرخ‌های به‌روز، به تعرفه ارسال پستی در سال ۱۴۰۴ مراجعه کنید.
زمان‌بندی تحویل
ارسال بین مراکز استان‌ها معمولاً سریع‌تر از مناطق روستایی یا شهرهای کم‌جمعیت است. در زمان‌های اوج مانند عید نوروز یا کمپین‌های فروش، زمان تحویل ممکن است افزایش یابد. جدول زمان‌بندی در این راهنما در صفحه زمان تحویل بسته‌های پست پیشتاز آمده است.
پیگیری، بیمه و مشکلات احتمالی
پیگیری مرسوله
پس از تحویل بسته، یک کد رهگیری صادر می‌شود که با آن می‌توان وضعیت لحظه‌ای بسته را در سامانه رهگیری پست مشاهده کرد. در برخی پلتفرم‌ها امکان رهگیری با کد ملی نیز وجود دارد.
بیمه بسته‌ها
برای ارسال کالاهای گران‌قیمت یا خاص، بیمه کردن بسته پستی ضروری است. مبلغ بیمه بر اساس ارزش کالا محاسبه شده و در صورت مفقودی، پست موظف به جبران خسارت است.
نرسیدن بسته و ثبت شکایت
ممکن است بسته به دلایل متعددی مانند آدرس ناقص، اشتباه در تفکیک، مفقودی یا برگشت از مقصد نرسد. در چنین شرایطی، فرآیند ثبت شکایت، پیگیری و دریافت خسارت بسیار مهم است. مراحل را در صفحه نرسیدن مرسوله های پستی؛ دلایل و راه حل ها دنبال کنید.
مفاهیم و هزینه‌های پنهان در ارسال بسته
آشنایی با اصطلاحات پستی
اصطلاحاتی مانند COD (پرداخت در محل)، توزیع مویرگی، مرسوله برگشتی، قبض پستی و بارکد در خدمات پستی کاربرد فراوان دارند. برای آشنایی دقیق، صفحه اصطلاحات پستی در شرکت‌های حمل و نقل را مطالعه کنید.
عوامل تأثیرگذار بر کرایه پستی شهری
عواملی مانند وزن دقیق، ابعاد، فاصله مبدا تا مقصد، سرویس انتخابی (عادی، سریع)، وضعیت ترافیکی، شرایط اقلیمی و حتی نوع بسته‌بندی می‌توانند بر نرخ نهایی ارسال تأثیرگذار باشند. عوامل تاثیرگذار در کرایه حمل بسته‌های شهری را مطالعه کنید.
بخش دوم: ارسال بسته پستی برای فروشگاه‌ها و شرکت‌ها
راه‌اندازی سیستم ارسال فروشگاهی
ثبت‌نام و دریافت پنل فروشگاهی
فروشگاه‌هایی که به‌صورت روزانه یا هفتگی چندین مرسوله ارسال می‌کنند، نیاز به سامانه‌ای دارند که به آن‌ها اجازه دهد ارسال‌ها را تجمیع، رهگیری و مدیریت کنند. در این زمینه، آشنایی با پنل فروشگاه‌ها و مزایای آن برای کسب‌وکارها می‌تواند کمک بزرگی باشد.
آموزش کارکنان و تهیه لوازم بسته‌بندی
فرایند بسته‌بندی باید سیستمی، سریع و دقیق انجام شود تا احتمال خطا و برگشت کاهش یابد. فروشگاه‌هایی که از راهنمای ارسال شکستنی‌ها استفاده کرده‌اند، توانسته‌اند نرخ مرجوعی بسته‌های حساس را کاهش دهند.
فرآیند جمع‌آوری، رهگیری و تحویل
جمع‌آوری مرسولات از محل
با استفاده از سرویس‌هایی مانند سپرتا، راننده پست می‌تواند بسته‌ها را از محل فروشگاه یا انبار دریافت کرده و به مرکز توزیع برساند.
رهگیری دسته‌جمعی
برای فروشگاه‌ها، امکان مشاهده وضعیت هم‌زمان چند مرسوله فراهم است. استفاده از داشبورد یکپارچه، فرآیند پیگیری را تسهیل می‌کند. آموزش رهگیری مرسولات فروشگاهی راهنمای مناسبی برای این موضوع است.
تعرفه، تخفیف و مزایای همکاری رسمی
تعرفه پستی فروشگاهی
فروشگاه‌ها معمولاً تعرفه همکاری دریافت می‌کنند که نسبت به نرخ عمومی پایین‌تر است. تمام اطلاعات مربوط به دریافت و ارسال بسته، همراه با هزینه ها و خدمات مرتبط به آن را می توانید در صفحه خدمات لجستیک و ارسال بسته فروشگاهی مشاهده کنید.
دریافت کد تخفیف عمده
با توجه به تعداد مرسولات ماهانه یا فصلی، پست ایران کد تخفیف ویژه‌ای در اختیار فروشگاه‌ها می‌گذارد. در دریافت کد تخفیف پست برای ارسال عمده شرایط بهره‌مندی از این تخفیف‌ها تشریح شده است.
قرارداد رسمی با شرکت پست
انعقاد قرارداد امکان بهره‌مندی از خدماتی مانند پرداخت در محل، تسویه حساب تجمیعی و دریافت گزارش دوره‌ای را فراهم می‌کند. اگر در این خصوص اطلاعات کافی ندارید، شرایط همکاری آنلاین شاپ ها با شرکت پست ایران را ببینید.
ارسال کالاهای حساس و شکستنی
باید در چندین لایه محافظ بسته‌بندی شوند، با برچسب هشدار علامت‌گذاری شوند و با سرویس بیمه‌ای همراه باشند. فروشگاه‌هایی که تجربه ارسال این نوع کالاها را دارند، از راهنمای تخصصی ارسال مرسولات شکستنی پستی بهره گرفته‌اند.
ارسال بین‌المللی
ارسال کالا به خارج از کشور شامل مراحل تکمیل فرم گمرکی (CN22)، تعیین ارزش کالا، پرداخت هزینه‌های گمرکی و انتخاب سرویس مناسب است.
صندوق هوشمند پستی
سیستمی برای دریافت یا تحویل بسته بدون نیاز به حضور گیرنده. مناسب کارمندان و افراد پرمشغله.
ابزارهای محاسبه و ثبت آنلاین
سایت پست و سامانه‌های خصوصی ابزاری برای محاسبه هزینه، زمان تخمینی و ثبت آنلاین سفارش دارند.
